Nowa lista lektur została zatwierdzona przez Ministerstwo Edukacji i Nauki jeszcze w sierpniu 2021 roku.
Nowa lista lektur 2021/2022 – szkoła podstawowa (klasy I-III)
W klasach I-III szkoły podstawowej z listy lektur usunięte zostały poniższe utwory:
- “Zaczarowana Zagroda” Alina i Czesław Centkiewiczowie;
- “Oto jest Kasia” Mira Jaworczakowa;
- “Kto z was chciałby rozweselić pechowego nosorożca?” Leszek Kołakowski;
- “Sposób na Elfa” Marcin Pałasz.
Darmowe lektury szkolne – Pan Tadeusz
Do listy lektur w klasach I-III dodano następujące pozycje:
- “Wścibscy” Dorota Gellner;
- “Mania, dziewczyna inna niż wszystkie. Opowieść o Marii Skłodowskiej-Curie” Julita Grodek;
- “Psie troski, czyli o wielkiej przyjaźni na cztery łapy i dwa serca” Tom Justyniarskiego;
- “Lolek. Opowiadania o dzieciństwie Karola Wojtyły” Piotr Kordyasz (fragmenty);
- “Kłopoty Kacperka górskiego skrzata” Zofia Kossak-Szczucka;
- “Piaskowy Wilk” Åsa Lind.
- “Którędy do Yellowstone? Dzika podróż po parkach narodowych” Aleksandra i Daniel Mizielińscy.
To wszystkie zmiany w zakresie listy lektur w klasach I-III szkoły podstawowej. Poniżej przedstawiamy pełną i aktualną listę lektur na tym etapie edukacyjnym:
- “Afryka Kazika” Łukasz Wierzbicki;
- “Dziadek i niedźwiadek” Łukasz Wierzbicki;
- “Asiunia” Joanna Papuzińska;
- “Cukierku, ty łobuzie!” Waldemar Cichoń;
- “Detektyw Pozytywka” Grzegorz Kasdepke;
- “Dziewczynka z parku” Barbara Kosmowska;
- “Kapelusz Pani Wrony” Danuta Parlak;
- “Niesamowite przygody dziesięciu skarpetek (czterech prawych i sześciu lewych)” Justyna Bednarek;
- “Rany Julek. O tym jak Julian Tuwim został poetą” Agnieszka Frączek;
- “Wścibscy” Dorota Gellner;
- “Mania, dziewczyna inna niż wszystkie. Opowieść o Marii Skłodowskiej-Curie” Julita Grodek;
- “Psie troski, czyli o wielkiej przyjaźni na cztery łapy i dwa serca” Tom Justyniarski;
- “Lolek. Opowiadania o dzieciństwie Karola Wojtyły” (fragmenty) Piotr Kordyasz;
- “Którędy do Yellowstone? Dzika podróż po parkach narodowych” Aleksandra i Daniel Mizielińscy;
- “Baśnie” (do wyboru) Hans Christian Andersen;
- “Brzechwa dzieciom” Jan Brzechwa;
- “Dzieci z Bullerbyn” Astrid Lindgren;
- “Doktor Dolittle i jego zwierzęta” Hugh Lofting;
- “Drzewo do samego nieba” Maria Terlikowska;
- “Karolcia” Maria Krüger Kruger;
- “Najpiękniejsze wiersze” Danuta Wawiłow;
- “O krakowskich psach i kleparskich kotach. Polskie miasta w baśniach i legendach” Barbara Tylicka;
- “O psie, który jeździł koleją” Roman Pisarski;
- “Pamiętnik Czarnego Noska” Janina Porazińska;
- “Wiersze dla dzieci” Julian Tuwim;
- “Kłopoty Kacperka góreckiego skrzata” Zofia Kossak-Szczucka;
- “Piaskowy Wilk” Åsa Lind.
Nowa lista lektur 2021/2022 – szkoła podstawowa (klasy IV-VI)
Zmianom uległa także lista lektur dla klas IV-VI. Z zakresu lektur uzupełniających usunięto tylko jeden utwór: „Winnetou” Karola Maya. Do lektur uzupełniających dodano następujące utwory:
- “Pinokio” Carlo Collodi
- “Zwiadowcy. Księga 1. Ruiny Gorlanu” John Flanagana
- “Rzeka” Emilia Kiereś;
- “Topsy i Lupus” Zofia Kossak-Szczucka;
- “Klechdy sezamowe” Bolesław Leśmian;
- “Kubuś Puchatek” Alan Aleksander Milne;
- “Tecumseh” Longin Jan Okoń;
- “Słoń Birara” Ferdynand Antonii Ossendowski;
- “Czerwona kartka dla Sprężyny” Jacek Podsiadło;
- “Posłaniec króla” Louis de Wohl.
Poniżej przedstawiamy obowiązkową listę lektur dla klas IV-VI:
- “Akademia Pana Kleksa” Jan Brzechwa;
- “Biblia”: stworzenie świata i człowieka oraz wybrane przypowieści ewangeliczne, w tym o siewcy, o talentach, o pannach roztropnych, miłosiernym Samarytaninie;
- “Chłopcy z Placu Broni”, Ferenc Molnar;
- “Hobbit, czyli tam i z powrotem”, John Ronald Reuel Tolkien;
- “Kajko i Kokosz. Szkoła latania” (komiks), Janusz Christa;
- “Katarynka”, Bolesław Prus;
- “Mikołajek” (wybór opowiadań), René Goscinny, Jean-Jacques Sempé;
- “Mazurek Dąbrowskiego”, Józef Wybicki;
- “Opowieści z Narnii. Lew, czarownica i stara szafa”, Clive Staples Lewis;
- “Powrót taty”, “Pani Twardowska”, “Pan Tadeusz” (fragmenty, w tym: opisy, zwyczaje i obyczaje, polowanie i koncert Wojskiego), Adam Mickiewicz;
- “W pamiętniku Zofii Bobrówny”, Juliusz Słowacki;
- “W pustyni i w puszczy”, Henryk Sienkiewicz;
- Wybrane mity greckie, w tym mit o powstaniu świata oraz mity o: Prometeuszu, Syzyfie, Demeter i Korze, Dedalu i Ikarze, Heraklesie, Tezeuszu i Ariadnie, Orfeuszu i Eurydyce;
- Wybrane podania i legendy polskie, w tym o Lechu, Piaście, Kraku i Wandzie;
- Wybrane baśnie polskie i europejskie, w tym: Charles Perrault, Kopciuszek, Aleksander Puszkin, Bajka o rybaku i rybce;
- Wybrane wiersze Władysława Bełzy, Jana Brzechwy, Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, Zbigniewa Herberta, Anny Kamieńskiej, Joanny Kulmowej, Adama Mickiewicza, Czesława Miłosza, Tadeusza Różewicza, Juliusza Słowackiego, Leopolda Staffa, Juliana Tuwima, Jana Twardowskiego oraz pieśni i piosenki patriotyczne;
- Wybrane bajki – Ignacy Krasicki.
Nowa lista lektur 2021/2022 – szkoła podstawowa (VII-VIII)
Wykaz lektur dla klas VII i VIII również się zmienił. Do lektur uzupełniających dodano poniższe pozycje:
- „Wielki Rybak” Lloyd Cassel Douglas;
- “Bursztyny” Zofia Kossak-Szucka (wybrane opowiadania);
- “Nie lękajcie się! Rozmowy z Janem Pawłem II” Andre Frossard;
- “Placówka” i “Zemsta” Bolesław Prus;
- “Sąd Ozyrysa” Henryk Sienkiewicz;
- “Jesienna miłość” Nicholas Sparks.
Z lektur uzupełniających zniknął z kolei jeden utwór: „Stowarzyszenie Umarłych Poetów” Nancy H. Kleinbaum. Dwie książki zostały przeniesione, chodzi o:
- „Ziele na kraterze” Melchior Wańkowicz (fragmenty) – utwór przeniesiony z wykazu lektur obowiązkowych do wykazu lektur uzupełniających;
- „Przekroczyć próg nadziei” Jan Paweł II (fragmenty) – utwór przeniesiony z wykazu lektur uzupełniających do wykazu lektur uzupełniających w zakresie rozszerzonym w szkołach ponadpodstawowych.
Oto lista lektur obowiązkowych w klasach VII-VIII:
- “Artysta”, Sławomir Mrożek;
- “Balladyna”, Juliusz Słowacki;
- “Kamienie na szaniec”, Aleksander Kamiński;
- “Mały Książę”, Antoine de Saint-Exupéry;
- “Opowieść wigilijna”, Charles Dickens;
- “Reduta Ordona”, “Śmierć Pułkownika”, “Świtezianka”, II część “Dziadów”, wybrany utwór z cyklu “Sonety krymskie”, “Pan Tadeusz” (całość), Adam Mickiewicz;
- “Syzyfowe prace”, Stefan Żeromski;
- “Quo vadis”, “Latarnik”, Henryk Sienkiewicz;
- Wybór fraszek, pieśni i trenów, w tym tren I, V, VII i VIII, Jan Kochanowski;
- Wybrane wiersze poetów wskazanych w klasach IV–VI, a ponadto Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, Stanisława Barańczaka, Cypriana Norwida, Bolesława Leśmiana, Mariana Hemara, Jarosława Marka Rymkiewicza, Wisławy Szymborskiej, Kazimierza Wierzyńskiego, Jana Lechonia, Jerzego Lieberta oraz fraszki Jana Sztaudyngera i aforyzmy Stanisława Jerzego Leca;
- “Zemsta”, Aleksander Fredro;
- “Żona modna”, Ignacy Krasicki;
- “Tędy i owędy” (wybrany reportaż), Melchior Wańkowicz.
Lista lektur – egzamin ósmoklasisty 2022
Lista lektur na egzamin ósmoklasisty to zagadnienie, które interesuje każdego ucznia, kończącego naukę w szkole podstawowej. Wykaz lektur obowiązkowych nie jest długi, znalazły się w nim następujące pozycje:
- „Opowieść wigilijna” Charles Dickens;
- „Zemsta” Aleksander Fredro;
- Wybór fraszek i trenów, w tym tren VII i VIII Jan Kochanowski;
- „Kamienie na szaniec” Aleksander Kamiński;
- „Reduta Ordona”, „Śmierć Pułkownika”, „Świtezianka”, „Dziady cz. II”, „Pan Tadeusz” (całość) Adam Mickiewicz;
- „Mały książę” Antoine de Saint-Exupery;
- „Quo vadis”, „Latarnik” Henryk Sienkiewicz;
- „Balladyna” Juliusz Słowacki;
- Wiersze wybranych poetów.
W informatorze zamieszczonym na stronie Centralnej Komisji Egzaminacyjnej widnieje informacja, że uczeń może (choć nie musi) odwołać się także do innych utworów, które zaliczają się do listy lektur obowiązkowych w podstawie programowej. Są to:
- Wybrane pieśni orasz tren I i V Jana Kochanowskiego;
- Wybrany utwór z cyklu „Sonety krymskie” Adama Mickiewicza;
- „Żona modna” Ignacego Krasickiego;
- „Artysta” Sławomira Mrożka;
- „Syzyfowe prace” Stefana Żeromskiego;
- „Tędy i owędy” Melchiora Wańkowicza (wybrany reportaż).
Lektury szkolne klasa 1-3
Stan po nowelizacji z 13 sierpnia 2021 roku.
- Afryka Kazika – Łukasz Wierzbicki
- Dziadek i niedźwiadek – Łukasz Wierzbicki
- Asiunia – Joanna Papuzińska
- Cukierku, ty łobuzie! – Waldemar Cichoń
- Detektyw Pozytywka – Grzegorz Kasdepke
- Dziewczynka z parku – Barbara Kosmowska
- Kapelusz Pani Wrony – Danuta Parlak
- Niesamowite przygody dziesięciu skarpetek (czterech prawych i sześciu lewych) – Justyna Bednarek
- Rany Julek. O tym jak Julian Tuwim został poetą – Agnieszka Frączek
- Wścibscy – Dorota Gellner
- Mania, dziewczyna inna niż wszystkie. Opowieść o Marii Skłodowskiej-Curie – Julita Grodek
- Psie troski, czyli o wielkiej przyjaźni na cztery łapy i dwa serca – Tom Justyniarski
- Lolek. Opowiadania o dzieciństwie Karola Wojtyły (fragmenty) – Piotr Kordyasz
- Którędy do Yellowstone? Dzika podróż po parkach narodowych – Aleksandra i Daniel Mizielińscy
- Baśnie (do wyboru) – Hans Christian Andersen
- Brzechwa dzieciom – Jan Brzechwa
- Dzieci z Bullerbyn – Astrid Lindgren
- Doktor Dolittle i jego zwierzęta – Hugh Lofting
- Drzewo do samego nieba – Maria Terlikowska
- Karolcia – Maria Krüger Kruger
- Najpiękniejsze wiersze – Danuta Wawiłow
- O krakowskich psach i kleparskich kotach. Polskie miasta w baśniach i legendach – Barbara Tylicka
- O psie, który jeździł koleją – Roman Pisarski
- Pamiętnik Czarnego Noska – Janina Porazińska
- Wiersze dla dzieci – Julian Tuwim
- Kłopoty Kacperka góreckiego skrzata – Zofia Kossak-Szczucka
- Piaskowy Wilk – Åsa Lind
LEKTURY OBOWIĄZKOWE
klasa 1, 2, 3 liceum i technikum
POZIOM PODSTAWOWY
Stan po nowelizacji z 13 sierpnia 2021 roku.
- Biblia – w tym fragmenty Księgi Rodzaju, Księgi Hioba, Księgi Koheleta, Pieśni nad Pieśniami, Księgi Psalmów, Apokalipsy wg św. Jana
- Jan Parandowski – Mitologia, część I Grecja
- Homer – Iliada (fragmenty), Odyseja (fragmenty)
- Sofokles – Antygona
- Horacy – wybrane utwory
- Bogurodzica, Lament świętokrzyski (fragmenty), Legenda o św. Aleksym (fragmenty), Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią (fragmenty)
- Kwiatki świętego Franciszka z Asyżu (fragmenty)
- Pieśń o Rolandzie (fragmenty)
- Gall Anonim – Kronika polska (fragmenty)
- Dante Alighieri – Boska komedia (fragmenty)
- Jan Kochanowski – wybrane pieśni, w tym: Pieśń IX ks. I, Pieśń V ks. II; psalmy, w tym Psalm 13, Psalm 47; tren IX, X, XI, XIX; Odprawa posłów greckich
- Piotr Skarga – Kazania sejmowe (fragmenty)
- Wybrane wiersze poetów: Daniel Naborowski, Jan Andrzej Morsztyn, Mikołaj Sęp-Szarzyński
- Jan Chryzostom Pasek – Pamiętniki (fragmenty)
- William Szekspir – Makbet, Romeo i Julia
- Molier – Skąpiec
- Ignacy Krasicki – Hymn do miłości ojczyzny, wybrane satyry
- Franciszek Karpiński – wybór sielanek i liryki religijnej
- Adam Mickiewicz – Oda do młodości; wybrane ballady, w tym Romantyczność; wybrane sonety z cyklu Sonety krymskie oraz inne wiersze; Konrad Wallenrod; Dziady cz. III
- Juliusz Słowacki – Kordian, wybrane wiersze, w tym Grób Agamemnona (fragmenty), Testament mój
LEKTURY UZUPEŁNIAJĄCE klasa 1, 2, 3 liceum i technikum – POZIOM PODSTAWOWY
- Sofokles – Król Edyp
- Mikołaj z Wilkowiecka – Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim (fragmenty)
- Dzieje Tristana i Izoldy (fragmenty)
- Giovanni Boccaccio – Sokół
- Mikołaj Rej – Żywot człowieka poczciwego (fragmenty)
- Andrzej Frycz Modrzewski – O poprawie Rzeczypospolitej (fragmenty)
- Miguel de Cervantes y Saavedra – Przemyślny szlachcic Don Kichote z Manczy (fragmenty)
- Wespazjan Kochowski – Psalmodia polska (wybór psalmów)
- Wacław Potocki – Transakcja wojny chocimskiej (fragmenty z części I)
- Ignacy Krasicki – Monachomachia (fragmenty)
- Stanisław Trembecki – Franciszek Kniaźnin, wybrane utwory
- Jędrzej Kitowicz – Opis obyczajów za czasów panowania Augusta III (fragmenty)
- Julian Ursyn Niemcewicz – Powrót posła
- Stanisław Staszic – Przestrogi dla Polski (fragmenty)
- Juliusz Słowacki – Beniowski (fragmenty)
- Aleksander Fredro – Śluby panieńskie
- Johann Wolfgang Goethe – Cierpienia młodego Wertera (fragmenty), Faust (fragmenty)
- George Byron – Giaur (fragmenty)
- Adam Mickiewicz – Dziady cz. IV
- Eliza Orzeszkowa – Nad Niemnem
- Maria Konopnicka – wybór wierszy
- Stefan Żeromski – Echa leśne
- Zofia Nałkowska – Granica
- Tadeusz Peiper – wybór wierszy
- Joseph Conrad – Lord Jim
- Anna Kamieńska, Anna Świrszczyńska, Julia Hartwig, Stanisław Grochowiak, Edward Stachura – wybór wierszy
- Kazimierz Moczarski, Rozmowy z katem (fragmenty)
- Zofia Nałkowska – Przy torze kolejowym (z tomu Medaliony)
- Jan Józef Szczepański – Święty
- Tadeusz Różewicz – Kartoteka
- Józef Czapski – Na nieludzkiej ziemi (fragmenty)
- Leopold Tyrmand – Dziennik 1954 (fragmenty)
- Stanisław Lem – Wizja lokalna
- Samuel Beckett – Czekając na Godota
- Friedrich Dürrenmatt – Wizyta starszej pani
- Eugène Ionesco – Lekcja
- Kronika Książąt Polskich, oprac. Jerzy Wojtczak-Szyszkowski;
- Juliusz Słowacki, Listy do Matki (fragmenty);
- Henryk Sienkiewicz, Listy z podróży do Ameryki (fragmenty);
- Stefan Żeromski, Ludzie bezdomni;
- Ryszard Krynicki, Adam Zagajewski, wybór wierszy;
- Witold Pilecki, Raport Witolda;
- Wiesław Kielar, Anus mundi;
- Zofia Kossak-Szczucka, Pożoga. Wspomnienia z Wołynia 1917–1919;
- Jarosław Iwaszkiewicz, wybrane opowiadanie;
- John Ronald Reuel Tolkien, Władca pierścieni. Drużyna pierścienia
lub inne utwory literackie wybrane przez nauczyciela.